نگاهی تحلیلی به فرهنگ توصیفی داستان‌نویسی کرمانشاه از 1285 تا 1398

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی/ گرایش ادبیات تطبیقی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،

چکیده

داستان‌نویسی کرمانشاه با جایگاهی قابل توجه از مکاتب ادبیات داستانی ایران با پیوندی جدایی‌ناپذیر است، چنان­که آثار داستانی بسیاری از سال 1285 تا 1398 در حوزه ادب داستانی کرمانشاه آفریده شده و رویکردهایی تازه در ادبیات داستانی ایران پدید آورده‌ است. مکتب داستان‌‌نویسی کرمانشاه، چهار رویکرد را تجربه‌کرده‌است، چنان­که آغاز آفرینش داستان‌نویسی با رویکرد تاریخی بوده و محمدباقرمیرزا خسروی کرمانشاهی پیشاهنگ آن است و سال‌ها پس از وی از جانب برخی نویسندگان کرمانشاهی ادامه داشته‌است. سبک رئالیستی از نوع سنتی را باید در آثار خداداد کرد دینوری و سپس علی‌محمد افغانی تجربه کرد و با رویکردهای انتقادی، اعتراضی و سوسیالیستی در همان گستره رئالیستی از جانب نویسندگانی چون یاقوتی، درویشیان، امیرشاهی و لاری کرمانشاهی دنبال شده‌ است تا این که اسماعیل زرعی صدای جدیدی در ادب داستانی کرمانشاه پدید آورد و بنیاگذار گونه‌های داستانی مدرن ‌شد. افزون بر این، داستان‌ها و رمان‌های تجربی از رویکردهای داستان‌نویسی مکتب کرمانشاه است، چنان­که نویسندگان تجربه‌های شخصی زندگی خود را بدون بزرگ‌نمایی و احساسات رمانتیک نگاشته‌اند و آثار نویسندگان دفاع مقدس و خاطره‌داستان‌ها از نمودهای این دوره هستند؛ بنابر این پژوهش حاضر با هدف تبیین رویکردهای ادبیات داستانی کرمانشاه مبتنی بر فرهنگ توصیفی مکتب داستان‌نویسی کرمانشاه با رویکردی توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه‌ای انجام شده، چنان­که چگونگی سیر تطور ساختاری و محتوایی مکتب داستان‌نویسی کرمانشاه را در قالب یک فرهنگ توصیفی تبیین کرده‌ است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات